Thực đơn cho người đau dạ dày cần ưu tiên thực phẩm mềm, dễ tiêu hóa như cháo, súp, cơm trắng, bánh mì, trứng luộc, cá hồi, khoai lang, sữa chua và trái cây như chuối, táo. Tránh thức ăn cay nóng, chiên rán, có tính acid cao. Nên ăn nhiều bữa nhỏ, nấu chín kỹ, chế biến bằng phương pháp luộc, hấp để bảo vệ niêm mạc dạ dày và hỗ trợ quá trình phục hồi.
Đau dạ dày là tình trạng phổ biến ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống. Việc xây dựng thực đơn phù hợp không chỉ giúp giảm triệu chứng mà còn hỗ trợ quá trình điều trị và phục hồi. Bài viết này sẽ cung cấp hướng dẫn chi tiết về cách lập thực đơn khoa học cho người đau dạ dày.
Khi xây dựng thực đơn cho người đau dạ dày, cần ưu tiên các thực phẩm có tác dụng bảo vệ niêm mạc dạ dày. Sữa, trứng, mật ong đều là những thực phẩm giúp bao bọc và tạo lớp màng bảo vệ dạ dày. Đồng thời, bông cải xanh, cà rốt, nghệ là các thực phẩm chống oxy hóa cao có tác dụng kháng khuẩn, tiêu viêm, giảm sưng giúp làm lành các vết loét ở dạ dày.
Để giảm thiểu các cơn đau dạ dày, nên bổ sung vào thực đơn các thực phẩm có tính trung hòa acid, giảm tiết dịch dạ dày. Điển hình là nhóm thực phẩm giàu tinh bột như bánh mì, khoai lang, cháo.
Thức ăn nên thái nhỏ, nấu chín kỹ, mềm, chế biến luộc, hấp hay om giúp cho người đau dạ dày dễ tiêu hóa và dễ hấp thu hơn các món xào, rán. Các thực phẩm giàu tinh bột như cháo, cơm trắng, cơm nếp, bánh mì, khoai lang, khoai tây luộc nhừ rất tốt trong việc giảm tiết acid trong dạ dày, làm giảm cơn đau.
Cháo và súp: Đây là những món ăn lý tưởng cho người đau dạ dày. Cháo yến mạch, cháo gà hạt sen, đậu xanh, súp gà, tôm, thịt đều dễ tiêu hóa và cung cấp dinh dưỡng cần thiết.
Cơm trắng: Có khả năng bảo vệ niêm mạc dạ dày, dịu kích ứng đồng thời hấp thụ phần axit dư thừa trong dạ dày. Tuy nhiên, không nên ăn cơm trắng khô hoặc cháy.
Bánh mì: Các loại bánh mì trắng, bánh mì ngũ cốc phù hợp cho bữa sáng. Bánh mì chứa lượng lớn bicarbonat, có khả năng trung hòa acid dịch vị dạ dày.
Trứng: Trứng gà luộc là lựa chọn tốt cho người đau dạ dày. Lòng trắng trứng không chứa chất béo hay cholesterol nên rất tốt cho sức khỏe và dạ dày. Với lòng đỏ trứng, không nên ăn quá nhiều vì có thể khiến dạ dày khó tiêu.
Cá hồi: Chứa nhiều Omega-3 có khả năng kháng viêm, làm lành vết thương, tạo tế bào mới thay cho tế bào bị tổn thương đồng thời hỗ trợ tiêu hóa.
Thịt nạc: Chọn thịt nạc như gà, thịt bò không mỡ, thịt lợn không bì, thịt gà bỏ da. Có thể chế biến thành các món như thịt heo kho trứng gà, gà kho gừng.
Khoai lang và khoai tây: Có khả năng trung hòa axit nhờ tính kiềm cũng như hấp thụ bớt axit dư thừa trong dạ dày. Ngoài ra, khoai tây cũng có khả năng ngăn táo bón, tiêu chảy.
Cải bó xôi: Chứa hàm lượng lớn cellulose, một loại chất xơ có tác dụng thúc đẩy nhu động ruột, giúp cải thiện quá trình đại tiện và hỗ trợ tiêu hóa.
Rau xanh: Thực đơn hàng ngày cho người đau dạ dày không thể thiếu các loại thực phẩm giàu chất xơ như rau xanh gồm rau cải, mồng tơi, rau ngót, súp lơ.
Chuối: Là thực phẩm dễ tiêu hóa, cung cấp chất điện giải giúp ổn định tiêu hóa. Chuối chín chứa nhiều kali, giúp giảm buồn nôn và ổn định cơ thắt. Chuối xanh có khả năng giảm tiêu chảy, giảm mức độ nghiêm trọng.
Táo: Chứa nhiều protein hỗ trợ tiêu hóa, cũng như chất xơ giúp cải thiện tình trạng táo bón hoặc tiêu chảy. Nên duy trì thói quen ăn 1-2 quả táo mỗi ngày.
Đu đủ: Cung cấp rất nhiều papain - loại enzyme hỗ trợ tiêu hóa, nhuận tràng, cải thiện táo bón.
Sữa chua: Chứa rất nhiều lợi khuẩn sống có thể cân bằng hệ vi sinh, hỗ trợ tiêu hóa và giảm kích ứng niêm mạc dạ dày. Nên bổ sung 1-2 hũ sữa chua vào thực đơn mỗi ngày.
Gừng và nghệ: Đây là hai loại thần dược chứa các hoạt chất giảm đau, kháng viêm, và có khả năng làm lành vết loét dạ dày. Có thể thêm gừng và nghệ vào các món ăn hoặc pha chế tinh bột nghệ để uống.
Mật ong: Có tác dụng bảo vệ niêm mạc dạ dày và giúp làm lành các vết loét.
Bữa sáng: Bánh mì, trái cây tươi, sữa tươi ít đường
Bữa trưa: Thịt bò kho, cơm gạo lứt, súp lơ luộc, nước ép cà rốt
Bữa phụ: Hạt óc chó, nước dừa tươi
Bữa tối: Cháo hàu, canh rau củ, trái cây tươi như chuối
Món thịt bò kho ở bữa trưa có thể thêm chút gừng để cải thiện chứng viêm loét dạ dày. Nước dừa tươi ở bữa phụ có tác dụng kháng khuẩn nhẹ và chống viêm giúp các vết loét dạ dày mau lành.
Bữa sáng: Bánh mì nướng mật ong, trái cây tươi
Bữa trưa: Cá kho nghệ, cơm trắng, rau muống xào tỏi, nước ép táo
Bữa phụ: Ngũ cốc dinh dưỡng, sữa chua ít đường
Bữa tối: Súp gà, bánh mì nướng, trái cây tươi như đu đủ
Món cá kho nghệ ở bữa trưa nên ăn kèm cả nghệ để cải thiện chứng viêm loét dạ dày. Bổ sung thêm sữa chua ở bữa phụ để cải thiện đường ruột dạ dày.
Bữa sáng: Cháo gà, nước ép lựu
Bữa trưa: Thịt lợn kho, cơm gạo lứt, canh rau củ, nước ép cà rốt
Bữa phụ: Sinh tố bơ, một chút đậu phộng (lạc rang)
Bữa tối: Súp nấm ngô (có thêm trứng), trái cây tươi như dâu tây
Nên chọn thịt lợn nạc để kho ở bữa trưa để giảm mỡ thừa. Bữa tối nên ăn súp ngô đã được lọc vỏ để dễ tiêu hóa.
Có thể luân phiên các món như:
Cá hồi áp chảo, cá chưng tương
Gà kho gừng hoặc kho rôti
Cá lóc kho nghệ
Canh gà hầm ngũ quả (hạt sen, táo tàu, kỷ tử, nấm đông cô, cà rốt)
Bông cải xanh xào thịt bò
Đậu hũ nhồi thịt sốt cà chua
Tránh các thực phẩm cay nóng, có tính acid cao, thức ăn chiên rán nhiều dầu mỡ. Không ăn các thực phẩm có tính chất kích thích như rượu bia, cà phê đậm đặc, nước ngọt có gas.
Hạn chế thực phẩm cứng, khó nhai như thịt nướng, bánh tráng nướng, kẹo cứng. Tránh ăn quá no hoặc ăn quá nhanh.
Nên chia nhỏ thành nhiều bữa ăn trong ngày thay vì ăn 3 bữa lớn. Ăn chậm, nhai kỹ để hỗ trợ quá trình tiêu hóa. Không nên ăn quá no hoặc để bụng đói quá lâu.
Uống đủ nước trong ngày nhưng tránh uống quá nhiều nước trong bữa ăn. Nên uống nước ấm, tránh nước quá lạnh hoặc quá nóng.
Mỗi người có thể có phản ứng khác nhau với cùng một loại thực phẩm. Cần theo dõi và ghi chép lại những thực phẩm gây khó chịu để điều chỉnh thực đơn cho phù hợp.
Kết luận
Xây dựng thực đơn cho người đau dạ dày cần tuân thủ các nguyên tắc về lựa chọn thực phẩm phù hợp, phương pháp chế biến đúng cách và thời gian ăn uống hợp lý. Việc kiên trì thực hiện chế độ ăn uống khoa học sẽ giúp giảm triệu chứng đau dạ dày và hỗ trợ quá trình điều trị hiệu quả. Tuy nhiên, cần kết hợp với việc tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa để có hướng dẫn cụ thể phù hợp với tình trạng bệnh của từng người
Nguồn tham khảo:
Medlatec – Món ăn & thực đơn cho người đau dạ dày
Gastosic – 7 thực đơn cho người viêm loét dạ dày
Sức khỏe & Đời sống – Thực phẩm nên ăn và tránh khi đau dạ dày
Tâm Anh Hospital – Đau dạ dày nên ăn gì?
Hồng Ngọc Hospital – Thực đơn cho người đau dạ dày
Đau dạ dày là một trong những bệnh lý tiêu hóa phổ biến, gây ra nhiều khó chịu và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát các triệu chứng và hỗ trợ quá trình điều trị.